Procesy starzenia się organizmu oddziałują na wszystkie tkanki oraz narządy, włącznie z oczami. Te ostatnie wraz z upływem czasu tracą naturalną zdolność do oczyszczania się z resztek reakcji chemicznych. Pozostałości odkładają się pod siatkówką, przyczyniając się do powstawania zwyrodnień. W efekcie pogarsza się ostrość wzroku, co ma negatywny wpływ na jakość widzenia centralnego. Główna przyczyna utraty wzroku u osób dojrzałych (po 50. roku życia) to uszkodzenie obszaru siatkówki znanego jako plamka żółta w oku. Leczenie tego schorzenia powinno być wdrożone jak najszybciej, ponieważ im wcześniej zostanie przeprowadzone, tym większe są szanse na jego powodzenie.

Czym jest plamka w oku?

Plamka żółta stanowi niezmiernie ważną część siatkówki oka, leżącą w jego osi optycznej. Odpowiada za czytanie, rozróżnianie kolorów, a także za widzenie szczegółów. Z wiekiem w jej centralnym punkcie (tam, gdzie zanikają receptory), pojawia się czarna plama. Nieleczone zwyrodnienie oka w tym rejonie sprawia, że owa plama zaczyna się stopniowo rozrastać. Co za tym idzie, coraz bardziej utrudnia widzenie.

Zwyrodnienie plamki żółtej (Age-Related Macular Degeneration, AMD) to dolegliwość, która zazwyczaj dotyka obu gałek oka, ale może występować niesymetrycznie. Wśród czynników ryzyka pojawienia się schorzenia znajduje się wiek (powyżej 50. roku życia), płeć (częściej chorują kobiety) oraz niezdrowy styl życia (palenie tytoniu, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca). Duży wpływ mają również geny – jeśli u członka rodziny zdiagnozowano AMD, zwiększa się prawdopodobieństwo zachorowania.

Zwyrodnienie plamki żółtej leczenie

W sytuacji, gdy plamka żółta w oku ulegnie uszkodzeniu (zwyrodnieniu), choroba przybiera jedną z dwóch postaci: suchą albo mokrą. Pierwszy typ występuje u ok. 90% przypadków. Charakteryzuje go łagodniejszy przebieg oraz stopniowe zachodzenie zmian w oku. Do stosowanych metod terapii zalicza się m.in. suplementacja preparatami zawierającymi witaminy A, C oraz E, luteinę, zeaksantynę czy mikroelementy (w tym miedź, selen oraz cynk). Okuliści zalecają pacjentom urozmaicanie swojej diety poprzez dołączenie do jadłospisu produktów bogatych w zeaksantynę czy luteinę. Wśród artykułów spożywczych z tej grupy można wymienić szpinak, pietruszkę (nać), jarmuż i roszponkę, zieloną paprykę, brukselkę czy dynię.

Kiedy AMD przyjmuje mokrą formę (co ma miejsce u pozostałych 10% zachorowań), leczenie plamki żółtej wymaga specjalistycznego wsparcia. W tym przypadku schorzenie przebiega o wiele ciężej, a zarazem gwałtownie. Widzenie centralne może się pogorszyć w ciągu zaledwie kilku dni. Za szybkim rozwojem choroby stoją powtarzające się wylewy krwi (wysięki), gromadzenie się płynu pod siatkówką oraz wrastanie pod nią naczyń krwionośnych. Mimo że stosowanie suplementów diety, a także zmiana jej na zdrowszą z pewnością przyniesie korzyści, to nie wystarcza. Lekarze zalecają stosowanie leków najnowszej generacji, które umożliwiają zatrzymanie symptomów AMD. Ponadto zdarza się, że farmakoterapia doprowadza do cofnięcia objawów.

Iniekcje doszklistkowe inhibitorów VEGF

U osób z wysiękowym AMD stosuje się środki farmakologiczne, których zadanie polega na zahamowaniu wzrostu patologicznych naczyń oraz wchłonięcie powstałego wysięku. Leki podaje się wielokrotnie do komory ciała szklistego metodą zastrzyków. Iniekcje do wnętrza gałki ocznej są wykonywane w znieczuleniu miejscowym – w pełni bezboleśnie dla pacjenta. Procedura odbywa się w sali zabiegowej, w trybie ambulatoryjnym.

Poprzez wstrzyknięcia doszklistkowe wprowadza się w obszar zmieniony chorobowo preparaty z przeciwciałami anty-VEGF. Określeniem VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor) nazywa się czynniki pobudzające produkcję nieprawidłowych naczyń błony neowaskularnej w przebiegu AMD. Według badań naukowych VEGF wytwarzane przez komórki niedotlenionej siatkówki doprowadzają do scieńczania oraz przesiąkania naczyń. Odpowiednio dobrany inhibitor VEGF, czyli substancja spowalniająca działanie szkodliwych czynników, może przywrócić siatkówce oka jej normalne położenie.

O rodzaju środka, liczbie iniekcji, jak również o odstępach czasowych pomiędzy wstrzyknięciami czy długości terapii decyduje lekarz okulista. Kwalifikację do terapii poprzedza specjalistyczna diagnostyka, do której wchodzi m.in. angiografia, autofluorescencja czy tomografia komputerowa (OCT). Badania wykonuje się także w trakcie leczenia, aby na bieżąco sprawdzać efektywność wykorzystywanego inhibitora.

Plamka na oku obok źrenicy

W sytuacji, gdy zauważamy u siebie rosnące trudności z rozpoznawaniem twarzy czy znaków drogowych, mamy coraz większe problemy z czytaniem, może to oznaczać narastające uszkodzenie plamki żółtej w oku. Nie należy zwlekać z rejestracją terminu wizyty w klinice okulistycznej. Jak najszybsze umówienie konsultacji ze specjalistą daje szanse na powstrzymanie rozwoju zwyrodnienia. W większości przypadków AMD można nie tylko zahamować, ale i wyleczyć.